ACHTERGRONDNIEUWS

Slachtemarathon: van oranjegevoel tot wankelje
Bernard Pijper

A week after, nagenieten van de zeer geslaagde Slachtekuiertocht 2008. De geweldige sfeer nog eens opnieuw beleven aan de hand van foto’s, de gesprekken terughalen met mensen die je onderweg hebt leren kennen. Maar ook meeleven met wandelaars die het moeilijk hadden, die zich soms meer strompelend dan wandelend voortbewogen. Vol wilskracht om met een van pijn vertrokken gezicht toch die finish te halen. Na de finishstreep lachend of huilend in armen vallen van de deze dag ontmoete nieuwe vriend of vriendin. Dat gebaar geeft het beste de uiting weer van het thema van de editie van 2008: vriendschap. De redactie van NWF-Regiosport maakte het als deelnemer allemaal van dichtbij mee.

Start
Om bij de start aan de Waddendijk bij Oosterbierum te komen stonden op drie plaatsen in Friesland bussen klaar voor het vervoer. Op eigen gelegenheid was het onmogelijk bij de start te komen. Vanaf Sexbierum was dat geen probleem. Vanuit Raerd en Leeuwarden kwamen bussen soms met een half uur tot drie kwartier vertraging. Een aantal deelnemers startte daardoor later dan hun startkaart aangaf.

Bij de start is het een gezellige, ontspannen drukte. Het muziekcorps uit Aldeboarn speelt vrolijke tonen. Lieftallige dames delen koeken uit en geven elke deelnemer een witte zakdoek met “Weach” erop. Op de startlocatie hebben zeventig vrijwilligers onder verantwoordelijkheid van Harmen Westra (Ooestrbierum) veel werk verzet. Hij is positief en optimistish gestemd. “We zitten mooi op schema, het is prachtig mooi weer, het kan niet beter.” Over het verwachte buienfront rond het middaguur zit hij niet in. “Als de buien iets westelijk lopen houden de wandelaars het wel droog.” Op de dijk is met oranje paprika’s, het lokale product, de tekst “Slachte 2008” gemaakt. Daarboven prijkt de miniatuur van een toren. “Dat spant de kroon, de nagemaakte spits van de toren van Oosterbierum”, aldus een tevreden Westra.

Niet iedereen heeft specifiek getraind om de Slachtemarathon tot een goed einde te brengen. Geert Nijboer uit Drachtster Compagnie zit geduldig op een bankje te wachten tot hij mag starten. Hij heeft helemaal niet voor de Slachte getraind. “Ik fiets veel, dat moet mijn redding worden. In de winter doe ik wel eens nachttochten met opdrachten, tien tot twaalf uur lopen. Dat ging altijd goed, geen blaren en zo. Ik heb nu helemaal niet voor deze tocht getraind. Ik ben benieuwd hoe het afloopt.”

Kwart voor elf, een slag op de gong en daar wordt Bernard Pijper, verslaggever voor NWF-Regiosport, met de wandelaars van de één na laatste groep losgelaten. Begeleid door het Slachtelied “Allinnich rinsto noait” (een vertaling van “You never walk alone”) uitgevoerd door een Slachtekoor, is de Slachtemarathon ook voor hem begonnen. Dertienduizend wandelaars bewegen zich een dag lang als een lang lint over de aloude slingerende Slachtedyk.

Weach
Om elf en twaalf uur moet volgens planning door de lopers onderweg met de witte zakdoekjes worden gezwaaid om zo een weach, een Friese wave, uit te voeren. Muziek langs de route en een vliegtuigje in de lucht zou dat begeleiden. Jammer dat het is mislukt. Maar de doekjes zijn inventief als zweetband of zonnedoekje op het hoofd gebruikt.
Bij de start is over het doel van de zakdoekjes ook niets meegedeeld. Via de pers en de Slachtesite is er over gecommuniceerd. Blijkbaar pikt niet iedereen dat op.

Friezen om utens
Een evenement als De Slachte trekt ook altijd geëmigreerde Friezen, Friezen om utens, aan. Een van hen is Lammie Strijk uit Texas, In 1985 vertrok zij naar Amerika. Samen met haar Amerikaanse man Garry is zij nu naar Friesland gekomen om haar moeder uit Akkrum te vergezellen tijdens het wandelen. “Het was niet helemaal het doel, maar omdat mijn moeder meedoet, doen wij ook mee. We zijn pas twee dagen hier, maar in Amerika hebben we ongeveer tien kilometer per dag getraind.” Haar man Garry verwacht geen problemen. “Ik loop elke dag veel voor mijn werk.”  

De vriendinnen Nynke en Anita uit Workum lopen na tien kilometer nog in een lekker tempo. “Het gaat hartstikke best, super, tot nu toe zijn we best tevreden. Ik hoop dat het zo blijft." Volgens Nynke was hun voorbereiding redelijk. “We hebben het hele jaar door een, soms twee keer per week 10 tot 15 kilometer gelopen. Dat moet genoeg zijn.” Voor haar vriendin Anita liep de voorbereiding niet geheel vlekkeloos. Vijf maanden geleden is ze bevallen. “Drie weken na de bevalling ben ik weer begonnen. Dat ging iets te hard van stapel, waarna ik een paar weken niets gedaan heb. De sfeer en onze goede moed slepen ons er vandaag wel door.”

Oranje
Door de Nederlandse successen op het Europees kampioenschap voetbal zijn diverse oranje tintjes aanwezig. Niet overdreven, maar duidelijk zichtbaar, zoals oranje shirtjes, oranje hoedjes of, zoals Tineke Merkens uit Leeuwarden, met een “oranje” sjaalte.

“Ik ben gek op voetbal, daar ben ik mee opgegroeid. Mijn vader was altijd voetbal trainer. Dat hele mooie gevoel van gisteravond, na de winst op Frankrijk, wil ik vandaag meenemen. Dat is extra leuk. Als we gisteravond hadden verloren, was dat wel minder geweest.” Dat oranje gevoel moet haar er door slepen.

“Met een gezin met drie jonge kinderen en mijn werk als accountmanager, is het wel eens lastig. Trainen kost zoveel tijd en dat schiet er dan wel eens bij in. Ik ben dus niet echt goed voorbereid.” Toch is ze optimistisch. “Het komt wel goed.”

After Eight Een evenement als de Slachte nodigt dikwijls uit tot gevoelige acties. Lopen voor een goed doel, het uitvoeren van bepaalde weddenschappen, het aangaan van uitdagingen. Jeltsje Plantinga uit Oudega (Smallingerland) is een van drie vrouwen die met een wit shirt lopen met op de rug een foto en de tekst “After Eight”. “Wij lopen voor Gretha, haar foto is op ons shirt afgedrukt. Gretha overleed twee jaar geleden in Noorwegen na een motorongeluk. Twintig jaar geleden zijn we op het Friese Avondcollege met elkaar in contact gekomen. We aten destijds altijd After Eight, met mint gevulde chocolaatjes. Na het behalen van het VWO diploma zijn we als vier After Eight-vrouwen een vriendenclubje gebleven. Deze tocht is een vorm van verwerking. We lopen vandaag voor haar. We rekenen erop zo in goede doen over de finish te komen.”

Balletjes Rosita Jellema uit Akkrum loopt met twee balletjes, in elke hand een. “Ik knijp in de balletjes om de spieren in de vingers te bewegen, zodat ik geen dikke handen krijg.” Ondanks de balletjes verwacht ze wel hier en daar een inzinking te krijgen. Niet zozeer omdat ze niet genoeg getraind heeft, maar omdat ze alleen loopt. “Mijn maatje heeft donderdag afgezegd. Ze was door haar rug gegaan. Dan maar alleen, met steun van alle supporters langs de kant kom ik er vast wel.” Onder de dertien duizend deelnemers zijn er meer alleen. Door de ontspannen sfeer en het overwegend mooie weer is het niet moeilijk contacten te leggen en elkaar er in moeilijke momenten doorheen te slepen. Dat is ook onderdeel van het thema van deze Slachte wandeltocht: vriendschap. Op diverse plaatsen onderweg zijn borden geplaatst met teksten die daarop inspelen, zoals: Freonskip is: “De oare op sleeptou nimme.”

Knuffelberen In Lutkewierrum heeft de bevolking het thema vriendschap ingevuld met gevulde knuffelberen. Voor een dag is het buurtschap omgedoopt tot “Knuffelwierrum”. Wandelaars kunnen zich laten knuffelen door twee in een berenpak gehulde jongedames. “Mag ik U een knuffel geven”, vraagt een ‘ijsbeer’. “Van jou wil ik wel een knuffel”, is de reactie van een wandelaar. Een half minuutje omhelzen ze elkaar en genieten ze van de strelingen over elkanders rug.

Blessures De meeste blessures openbaren zich in de loop van de dag. Vooral in de tweede helft van de tocht krijgen de EHBO posten het steeds drukker. Er komen diverse deelnemers meer strompelend dan wandelend over de finish. Maar dat mag niet deren, het leed is geleden. Sommigen krijgen al in het begin met een blessure te maken. Wietse Tolsma uit Franeker voelt al na vijf kilometer dat het een zware dag wordt. “Ik zat helemaal vast, mijn heupen speelden op. Ik heb daar eerder last van gehad, maar in de voorbereiding had ik geen enkel probleem. Ik heb wel twintig kilometer als een oud mannetje gelopen. Bij Achlum had ik ook al last van een blaar.” Zijn vrouw heeft aan de finish in Raerd vier uur op hem moeten wachten.

Voor Johannes de Vries uit Stiens is het een ware martelgang. Hij loopt de Slachte op klompen. Vier jaar geleden heeft hij dat ook gedaan. “Het is voor mij vandaag een uitdaging of ik het nog een keer kan. Destijds was het een weddenschap, nu loop ik op pure wilskracht.” Vier jaar geleden liep hij veel gemakkelijker. “Ik liep toen dagelijks op klompen, nu niet meer. Ik ben al vier maal bij de EHBO geweest. De laatste ‘APK’ kwam ik niet door. Ik mocht eigenlijk niet verder. Ik heb al het derde paar sokken aan, de eerste paren waren rood geworden van het bloed.” Van ophouden wil hij niet weten. “De laatste kilometers worden zwaar, maar ik kom er wel.”

En zo waren en meer. Nooit opgeven, was hun credo. Volgens de organisatie zijn maar enkele tientallen deelnemers voortijdig gestopt. De organisatie kan mede daardoor terugzien op een geslaagde derde Slachtemarathon. Goed weer, op een stortbui rond een uur of twee bij Wommels na, een geweldige sfeer, weinig verstoringen en bijna geen uitvallers. Tot over vier jaar!